**ጊፋታ (Gifaata)** የወላይታ ህዝብ የዘመን መለወጫ በዓል ሲሆን፣ በባህላዊ እና ታሪካዊ መሠረት የሚከበር ከፍተኛ ማንነታዊ ታላቅ ክብረ በዓል ነው። የጊፋታ በዓል ትርጉም፣ አከባበር እና ታሪክ ከሚከተሉት አንጻሮች ሊታይ ይችላል።  


### 1. **ትርጉም እና ምልክታዊነት**  

- **ጊፋታ** በወላይታ ቋንቋ "ባይራ" (ታላቅ) ወይም "መጀመሪያ" ማለት ሲሆን፣ ከአሮጌ ወደ አዲስ፣ ከጨለማ ወደ ብርሃን የመሸጋገርን ምልክት ያሳያል ።  

- ይህ በዓል የሚከበረው በወላይታ ብሔር ቋሚ ኑሮ ከጀመረበት ጊዜ ጀምሮ ነው፣ እና ከማንኛውም ዘመናዊ ወይም ባህላዊ እምነት የጎደለው የባህል እና የዘመን መለወጫ በዓል ነው ።  


### 2. **የበዓሉ አከባበር**  

- ጊፋታ በወላይታ የዘመን አቆጣጠር የመጀመሪያው ወር (**ጊፋታ**) ነው፣ እና በዚህ ወቅት የአዲሱ ዓመት መጀመሪያ ይከበራል ።  

- በዓሉ በሙሉ ህዝብ ይከበራል፣ እንደ ሰዎች፣ አእዋፍ እና የቤት እንስሳት ያሉ ሁሉም በጋራ ይሳተፋሉ ።  

- በዓሉ በሙዚቃ፣ ዘፈን (**"Gifaata Gazzee Abuuna Gaylle"**) እና የማህበራዊ ጉባኤዎች ይከበራል ።  


### 3. **የታሪክ አመጣጥ**  

- ጊፋታ ከክርስቶስ ልደት በፊት ጀምሮ በወላይታ ክልል ይከበር የነበረ ባህላዊ በዓል ነው ።  

- የበዓሉ ቀን የሚወሰነው በወላይታ ነገሥታት እና የኮከብ ቆጣሪዎች በጨረቃ ኡደት እና የዓመቱ ምልክቶች በመመርመር ነው ።  


### 4. **የወላይታ የዘመን አቆጣጠር**  

ወላይታ የራሷን የዘመን አቆጣጠር (**ካሌንደር**) አላት፣ እና ጊፋታ በዚህ አቆጣጠር የመጀመሪያው ወር ነው ።  


### **ማጠቃለያ**  

ጊፋታ የወላይታ ህዝብ ማንነት፣ ታሪክ እና ባህል የሚገለጽበት ዋና በዓል ነው። ይህ በዓል የአዲስ ዓመት መጀመሪያን፣ የባህላዊ እሴቶችን እና የተፈጥሮ እና ሰብዓዊ ሕይወት አንድነትን ያሳያል።  


> ተጨማሪ ዝርዝራትን �ምን፣ ከውክፔዲያ ገጽ ማጣቀስ �ይችላሉ።